Wat is asbest?
Asbest is een verzamelnaam van 6 soorten mineralen welke gedolven worden doormiddel van mijnbouw. Men maakt hierbij onderscheid tussen een tweetal hoofdgroepen, de veel voorkomende serpentijnen asbest (chrysotiel) en de meer gevaarlijke amfibolen asbestvezels.
Deze zijn naaldvormig en minder buigzaam als de serpentijnen vezels en haken daardoor makkelijker vast in het lichaam.
Asbest heeft tal van positieve eigenschappen waar men, m.n. in de jaren 50 en 60 gretig gebruik van heeft gemaakt, zo is asbest slijtvast, hitte- en brandbestendig, goedkoop, geluidsisolerend, dampremmend, reageert het niet of nauwelijks op zuren en logen en vaak makkelijk te verwerken. Niet zo gek dus dat asbest in meer dan 3000 verschillende producten is toegepast.
Daarnaast wordt er onderscheid gemaakt tussen hechtgebonden en losgebonden asbesttoepassingen (in Brussel en Wallonië ‘broos’ of ‘niet-broos’). De Openbare Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) gebruikt de tussencategorie ‘semi-hechtgebonden’ om sterk verweerde hechtgebonden toepassingen mee aan te duiden.
Is asbest slecht voor de gezondheid?
Asbest is een carcinogene stof, dat wil zeggen dat hij kankerverwekkend is. Asbestvezels kunnen kanker veroorzaken aan o.a. de borst- en longvliezen (mesothelioom), de longen, keel en maag. Daarnaast veroorzaakt asbest ook asbestose (stoflongen), verdikkingen van de pleura en asbestwratten.
Alleen al in Vlaanderen zijn er meer dan 2,8 miljoen woningen die asbest kunnen bevatten en ca. 86 miljoen m2 aan asbesthoudende daken. Daarnaast schat men dat er ongeveer 2,3 miljoen ton aan asbest is aangebracht in de loop der jaren. In heel België is het, uitzonderingen daargelaten, vanaf 1 januari 2002 verboden om asbest of asbesthoudende producten te produceren, in of uit te voeren, te bewerken/ beschadigen of zomaar te verwijderen en af te voeren. Echter in andere delen van de wereld wordt asbest nog grootschalig gewonnen en toegepast, bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, China, Brazilië, Canada, India en Rusland wordt asbest in meer en mindere mate nog aangebracht. In Rusland, Kazachstan en China zijn de meeste nog actieve asbestmijnen te vinden.
Asbesttoepassingen
In woningen, scholen, bedrijfspanden, agrarische gebouwen, overheidsgebouwen en infrastructuur is in het verleden op grote schaal asbest toegepast.
In de residentiële sector gaat het daarbij bijvoorbeeld om de bekende asbestcementtoepassingen (golfplaten, buismateriaal, dakbeschot), vloerafwerkingen (colovinyltegels, Novilon vloerzeiltjes), brandwerende beplatingen en leidingisolatie.
In de wat grotere bouwwerken als scholen, bedrijfspanden en overheidsgebouwen treft men naast de hierboven genoemde asbesttoepassingen regelmatig asbest aan in installaties (asbestpakkingen en -koorden), gevelpuien (plaatmateriaal, beglazingskitten en -stopverven) en diverse varianten asbestplaatmateriaal in plafonds, wanden en zelfs vloeren.